Ocena operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego

kwi 30, 2019

Operat szacunkowy jest dokumentem sporządzanym przez rzeczoznawcę majątkowego na potrzeby określenia wartości nieruchomości. Rzeczoznawcy majątkowi zostali umocowani do wykonywania operatów szacunkowych na mocy przepisu art. 7 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Określaniem wartości nieruchomości jest określanie wartości nieruchomości jako przedmiotu prawa własności i innych praw do nieruchomości. Ustawodawca zastrzegł, że jeżeli istnieje potrzeba wskazania wartości nieruchomości to co do zasady określenie wartości nieruchomości dokonywane jest wyłącznie przez grupę zawodową rzeczoznawców majątkowych, którymi mogą być wyłącznie osoby fizyczne posiadające uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, nadane w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami (pewnego rodzaju wyłączenie następuje w przypadku określania katastralnej wartości nieruchomości lub wartości bankowo hipotecznej).

Ocena operatu szacunkowego

W myśl przepisu art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ocenę poprawności wykonanego przez rzeczoznawcę majątkowego operatu szacunkowego dokonuje organizacja zawodowa rzeczoznawców majątkowych. Ustawodawca zastrzegł kompetencje wydawania opinii na temat sporządzonych operatów na rzecz organizacji zawodowych, w związku z czym są to jedyne podmioty upoważnione do dokonywania merytorycznej oceny treści operatów. Komisje arbitrażowe działające przy organizacjach rzeczoznawców majątkowych są tym samym jedynymi podmiotami prawnie umocowanymi do dokonywania oceny prawidłowości sporządzanych operatów.

Wydanie opinii w przedmiocie oceny prawidłowości sporządzonego operatu powinno być dokonane w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia zawarcia umowy o dokonanie tej oceny a sporządzenie takiej oceny dokonuje się na podstawie odpłatnego zlecenia. Komisja arbitrażowa (skład oceniający) składa się z min. 2 rzeczoznawców majątkowych, co do których nie zachodzą ustawowe przesłanki wyłączenia (wskazane w art. 24 kodeksu postępowania administracyjnego) ani jakiekolwiek inne przesłanki budzące uzasadnione wątpliwości co do ich bezstronności. Warto zaznaczyć, że opinia komisji arbitrażowej sprowadza się do pełnej oceny prawidłowości sporządzonego operatu – a nie tylko oceny metodologicznej czy poprawności rachunkowej. Co do zasady, opinia powinna weryfikować podstawę formalnoprawną, kompletności podstaw wyceny, ocenę prawidłowości zastosowanych metod i technik oraz jeżeli zachodzi taka potrzeba to również ocenę wyjaśnień samych rzeczoznawców złożonych w trakcie sporządzania opinii. Z oceny komisji powinno jasno wynikać, które spośród wszystkich elementów operatu są prawidłowe lub wadliwe, czy błędy popełnione przez rzeczoznawcę wpływają na określenie wartości nieruchomości – a jeżeli tak, to w jakim stopniu oraz czy operat zdatny jest do użytku w obiegu prawnym. Warto zaznaczyć, że czasami dochodzi do sytuacji, w której operat szacunkowy pomimo tego, że został sporządzony błędnie – to i tak określa prawidłową wartość nieruchomości. Wówczas może dojść do sytuacji, gdzie opinia komisji arbitrażowej nie będzie podstawą do kwestionowania wskazanej wartości wycenionej nieruchomości jednak pociągnie za sobą skutki w postaci odpowiedzialności zawodowej rzeczoznawcy będącego autorem operatu. W skrajnych przypadkach opinia komisji arbitrażowej może stanowić również dowód w postępowaniu odszkodowawczym prowadzonym wobec rzeczoznawcy. Kontrola prawidłowości sporządzanych operatów oraz powierzenie tych kompetencji organizacją zawodowym ma szczególne znaczenie z punktu widzenia dbałości o jakość usług rzeczoznawców majątkowych oraz poziom merytoryczny operatów.

Operat szacunkowy w postępowaniu sądowym

Ustawodawca nieco inaczej określił możliwość dokonywania oceny operatu szacunkowego sporządzonego w postępowaniach sądowych. W myśl przepisu art. 157 ust. 3 o gospodarce nieruchomościami, jeśli operat szacunkowy został sporządzony przez biegłego na użytek postępowania sądowego, to o dokonanie oceny operatu przez komisję arbitrażową może wnioskować tylko sąd. Przepis jednoznacznie określa, że prawo do dokonywania merytorycznej oceny operatu szacunkowego nie przysługuje stronom postępowania czy uczestnikom postępowania. Zaznaczyć jednak należy, że co do zasady strony w toku postępowania mogą same składać formalne wnioski o wykonanie nowego operatu lub uzupełnienie starego operatu. Każdorazowo decyzja o skierowaniu operatu do komisji arbitrażowej leży wyłącznie w decyzji sądu. Należy także pamiętać, iż sąd drugiej instancji dokonując weryfikacji postępowania pierwszo instancyjnego, może uchylić wyrok i skierować sprawę do ponownego postępowania. Skutkiem powyższego jest konieczność ponownego przeprowadzenia postępowania dowodowego a operat szacunkowy sporządzony na potrzeby postępowania sądowego w pierwszej instancji jest poniekąd wraz z innymi dowodami poddany ocenie bezpośrednio przez sąd, czyli z pominięciem komisji arbitrażowej organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych.

Zasadą jest również, że w przypadku zlecenia sporządzenia operatu na potrzeby prowadzonego postępowania sąd powinien sam ocenić – w miarę swojej wiedzy i doświadczenia życiowego – czy wskazana przez rzeczoznawcę wartość nie odbiega w sposób rażący od powszechnie obowiązujących stawek rynkowych lub czy rzeczoznawca nie popełnił błędów metodologicznych. Szczególne znaczenie ma to w postępowaniach administracyjnych albowiem na organ nałożony jest obowiązek dokładnego wyjaśnienia sprawy, wobec czego (np.: w przypadku postępowania o ustalenie opłaty adiacenckiej) wartość nieruchomości powinna zostać skrupulatnie zweryfikowana przez organ. Warto jeszcze zaznaczyć, że w postępowaniach sądowych strony lub uczestnicy postępowania mogą sami wnosić o sporządzenie uzupełniającej opinii biegłego, wnosić o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z nowego operatu lub podnosić w postępowaniu apelacyjnym zarzuty co do błędów opinii, której sąd pierwszej instancji dał przymiot wiarygodności i ocenił jako prawidłowy.

Podsumowanie

Praktyka pokazuje, że dokonanie oceny operatu szacunkowego sporządzonego na potrzeby postępowania sądowego jest w dużej mierze zależne od decyzji sądu orzekającego. Niezależnie od powyższego należy pamiętać, aby wszelkie zarzuty do operatu szacunkowego zgłaszać jeszcze przed sądem pierwszej instancji – co do zasady w ten sposób nie narazimy się na zarzut zgłoszenia dowodu po terminie co może umożliwić zainteresowanemu skuteczne podważanie operatu w postępowaniu odwoławczym.

Autor:

Kamil Radecki

Kamil Radecki

Aplikant radcowski

Email: k.radecki@turcza.com.pl Telefon: +48 61 666 37 60

Apl. Kamil Radecki zajmuje się bieżącą obsługą prawną podmiotów gospodarczych, w szczególności w zakresie: prawa cywilnego, prawa gospodarczego oraz umów handlowych, zabezpieczania i egzekucji wierzytelności.

PRZECZYTAJ INNE WPISY

Budowa wiaty bez administracyjnych formalności

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w prawie budowlanym nie znajdziemy definicji „Wiaty”. W Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych wspomniano: „Za szczególny rodzaj budynku uważa się wiatę, która stanowi pomieszczenie naziemne, nie…

Zgłoszenie robót niewymagających pozwolenia na budowę a sprzeciw

Inwestycje niewymagające pozwolenia na budowę Nie zawsze koniecznym jest uzyskiwanie pozwolenia na budowę. Niektóre inwestycje można wybudować na podstawie zgłoszenia z projektem budowlanym. Inwestycje, które można zrealizować po zgłoszeniu budowy z projektem…

Nowelizacja przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności

Z dniem 31 sierpnia 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowiąca kolejny etap eliminacji instytucji użytkowania wieczystego z polskiego systemu prawnego. Dowiedz się więcej!

Nowelizacja Prawa budowlanego – stan na wrzesień 2023

W dniu 17 sierpnia 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Ustawa ta choć nie związana z procesem budowlanym zawiera szereg zapisów nowelizujących ustawę Prawo budowlane.

Zezwolenie na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca

Jeśli cudzoziemiec lub nabywana przez niego nieruchomość nie spełnia wymogów pozwalających na nabycie nieruchomości bez zezwolenia, umowa dotycząca nabycia nieruchomości będzie bezwzględnie nieważna. Dowiedz się więcej!

Elektroniczny dziennik budowy

Dziennik budowy to najważniejszy dokument na budowie. Musi być prowadzony w określony sposób i przechowywany w bezpiecznym miejscu, ponieważ jest to dokument urzędowy. W dzienniku budowy rejestruje się przebieg robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności…

O sztuce budowlanej w praktyce sporów sądowych

BLOG PRAWNY Pojęcia sztuki budowlanej nikt do końca nie rozumie, razem z prawnikami na czele. A rzecz jest na tyle ważka, że od jej oceny nierzadko ważą się losy wielomilionowych sporów. Wyjaśnijmy, że znajdzie się szereg światłych specjalistów, którzy będą potrafili...

Ograniczenia cesji umów rezerwacyjnych i deweloperskich

W lipcu 2023 r. zostały wprowadzone przepisy na mocy których znacząco ograniczono możliwość dokonywania cesji praw z umów rezerwacyjnych oraz developerskich. Umowa rezerwacyjna Zgodnie z nowymi przepisami, umowa przeniesienia (cesji) na osobę trzecią…

Kolejne zmiany w ustawie Prawo budowlane (czerwiec 2023)

W dniu 03.06.2023 r. weszły w życie przepisy nowelizujące ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane wprowadzone ustawą z dnia 9 maja 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o transporcie kolejowym.

WAŻNE – Umowa najmu mieszkania tylko ze świadectwem energetycznym

W dniu 28 kwietnia 2023 r. weszła w życie zmiana ustawy o charakterystyce energetycznej. Zgodnie z nowymi regulacjami wynajmujący mieszkanie będzie miał obowiązek przekazać najemcy świadectwo charakterystyki energetycznej, a brak tego świadectwa będzie…

Kontakt

Formularz

Zgoda #1

Zgoda #2

5 + 12 =

Administratorem danych osobowych jest Kancelaria Radców Prawnych Marek Turcza z siedzibą w Poznaniu (60-278), ul. Palacza 144, REGON: 120119490, NIP: 9451892838. Informacje w przedmiocie warunków i zasad ochrony danych osobowych znajdują się na stronie https://turcza.com.pl/odo/.

Palacza Office Center | ul. Palacza 144, 60-278 Poznań

+48 61 666 37 60

kancelaria@turcza.com.pl

[dsm_embed_google_map address=”Poznań, palacza 144″ _builder_version=”3.22.7″ min_height=”618px” custom_padding=”||3px|||” custom_margin=”44px|||||” /]

Biuro

TURCZA Kancelaria Radców Prawnych

ul. Palacza 144
60-278 Poznań

Telefon: +48 61 666 37 60 | +48 607 990 838
E-mail: info@inlegal.pl|kancelaria@turcza.com.pl

Godziny otwarcia: od pon do pt – 8.30-16.30

O nas

Dostarczamy nowoczesne rozwiązania szkoleniowo-doradcze z zakresu szeroko pojętego prawa i tematyki prawnej. Zapewniamy dostęp do najwyższej jakości usług dopasowanych do potrzeb Klientów.

Zapraszamy również na stronę internetową Kancelarii: turcza.com.pl

Copyright © 2019 TURCZA Kancelaria Radców Prawnych. All rights reserved.