Czy opłata planistyczna obejmuje aport?

Opłata planistyczna to opłata obciążająca każdego właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości w sytuacjach wskazanych w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Czy obciążenie tą opłatą obejmuje również aport?

Opłata planistyczna jest formą daniny publicznej płaconej jednorazowo przez właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości na rzecz gminy. Jej podstawą prawną jest art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: upzp), który przewiduje, że jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości.

W upzp nie zostało sprecyzowane znaczenie pojęcia “zbycie nieruchomości”. Ustawodawca wprowadził jednak definicję legalną tego pojęcia do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: ugn), gdzie za zbywanie albo nabywanie nieruchomości należy rozumieć dokonywanie czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste. Aktem, który wprowadził powyższą definicję do ugn jest ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Ustawa ta zmieniła również wspomniany wyżej art. 36 ust. 4 upzp – zastępując słowem „zbywa” określenie „sprzedaje”.

Zdaniem WSA w Krakowie (sygn. akt II SA/Kr 563/15) oznacza to, że ustawodawca dostrzegł wąskie zastosowanie ww. przepisu jedynie do typowych czynności sprzedaży i w związku z tym poszerzył katalog zdarzeń prawnych objętych jego regulacją. Skoro zaś powyższe zmiany zostały zawarte w jednym akcie prawnym, zasadnym jest przyjęcie, że wolą ustawodawcy było objęcie definicją wprowadzoną w art. 4 pkt 3b ustawy o gospodarce nieruchomościami pojęcia “zbycia nieruchomości” wprowadzone w art. 36 ust. 4 upzp (wyrok NSA w z dnia 8 stycznia 2013 r., sygn. akt II OSK 1630/11).

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 8 stycznia 2013 r., sygn. akt II OSK 1630/11, użyty w art. 36 upzp termin “zbycie nieruchomości” obejmuje każdą czynność prawa cywilnego, na mocy której zmienia się właściciel lub użytkownik wieczysty tej nieruchomości z wyłączeniem umowy darowizny na rzecz osoby bliskiej (por. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z 10 grudnia 2009 r., II OPS 3/09). Podobnie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu pięciu sędziów z 30 października 2000 r., w sprawie OPK 16/00, w której stwierdził, że tylko odpłatne “zbycie” nieruchomości o wartości zwiększonej na skutek uchwalenia lub zmiany planu, powoduje po stronie zbywcy powiększenie jego majątku, uzyskanie dodatkowych korzyści.

Wniesienie nieruchomości jako aportu do spółki stanowi czynność prawną, na podstawie której następuje przeniesienie własności przedmiotu wkładu. Co więcej, czynność ta ma charakter ekwiwalentny, ponieważ strona wyzbywająca się własności nieruchomości uzyskuje w zamian wymierną korzyść przez objęcie nowo powstałych udziałów w spółce osobowej (II OSK 1630/11). W związku ze spełnieniem wymogów wskazanych w art. 36 ust. 4 upzp należy uznać, że od wniesienia nieruchomości jako aportu do spółki należy zapłacić opłatę planistyczną.

Podsumowanie

Na koniec warto również zwrócić uwagę na art. 37 ust. 1 upzp, który wskazuje chwilę w której określa się wysokość opłaty planistycznej. Zgodnie z ustawą momentem tym nie jest dzień „zbycia” nieruchomości, o którym stanowi art. 36 ust. 4 upzp, a jej „sprzedaży”. Mimo wielu zmian wprowadzonych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustawodawca nadal pozostawił w przepisach podobne nieścisłości. Mając jednak na uwadze konsekwentność legislatorów miejmy nadzieję, że w przyszłych ustawach podobne zagadnienia nie będą występować.

Źródła:
1. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2018 poz. 1945 z późn. zm.)
2. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2004 nr 141 poz. 1492)
3. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 2018 poz. 2204 z późn. zm.)